Piaśnicka Msza Żałobna

W Piaśnicy, małej kaszubskiej wiosce położonej niedaleko Wejherowa, pomiędzy październikiem 1939 a kwietniem 1940 Niemcy zamordowali – jak się szacuje – od 12 do 14 tysięcy ludzi. Piaśnica stanowi największe, po KL Stutthof, miejsce kaźni ludności polskiej na Pomorzu w okresie II wojny światowej. Nazywana jest czasem „pomorskim Katyniem” lub „Kaszubską Golgotą”. 80-tą rocznicę tego ludobójstwa Pomorze uczciło Piaśnicką Mszą Żałobną - największym wydarzeniem muzyczno-historycznym ostatnich lat w regionie! Pierwsze wykonanie Mszy miało miejsce 26 października 2019 roku w Sanktuarium Piaśnickim w Wejherowie. W ramach rocznicowych obchodów, 29 lutego utwór zabrzmi w Muzeum Diecezjalnym we Włocławku.

---

Msza jest swoistym epitafium pamięci ludzi, którzy zostali pomordowani w lasach piaśnickich, bo … byli Polakami. Utwór jest wykonywany po polsku, kaszubsku i po łacinie. Kompozycja ta ma charakter dziewięcioczęściowego Requiem podług obrządku rzymskiego. Choć tekst swoim przesłaniem odbiega od tradycyjnej Missa pro defunctis (Mszy za zmarłych), to jednak symboliką opowiadaną słowem hołdu i czci określa jej najważniejsze fragmenty (Sanctus, Agnus Dei). Dziewięć części to tak naprawdę dziewięć tematów muzycznych (o charakterze pieśni, psalmu, etc.), a wszystkie razem są skupione wokół jednego lasu-cmentarza. Pośród nich znajdują się utwory instrumentalne, a w znakomitej większości wokalne na czterogłosowy chór mieszany i solistów, z towarzyszeniem organów. Wszystkie dźwięki kompozycji zostały oparte nie tylko na treści niosącej zgłoski do opisania notacji muzycznej, ale przede wszystkim na treści historii pełnych niewyrazistych odczuć płynących z przeżywania tych tragicznych wydarzeń na Kaszubskiej Golgocie.

Warto przypomnieć, że diecezja włocławska historycznie jest związana z Pomorzem - prawie przez siedem wieków (aż do początku wieku XIX), część Pomorza (w tym Wejherowo), należała do diecezji włocławskiej (w tamtym okresie nazywanej kujawsko-pomorską).